Krentenbrood

De drie katholieke hoogtijdagen werden in mijn kindertijd bij ons thuis ruim gevierd. In de volgorde Kerstmis, die was het meest overdadig, dan Pasen en als laatste Pinksteren. Die laatste uiteraard het minst overdadig. Dat is logisch. Meestal was het dan mooi weer en werd het: Er op uitgaan. Maar alle drie de feesten hadden één ding gemeen. Mijn vader ging   krentenbrood bakken. Tot zijn plezier heb ik dat opgepakt en heeft hij me zijn recept gegeven.

Ik doe het regelmatig, maar nu met mijn broodbakmachine. De machine om het ruwe deeg te maken, dan de ingrediënten er handmatig door heen mengen. Dat kan niet in de machine, de vruchten worden dan fijngemalen. Het wordt zodoende een soort van vruchtencake, ook lekker, maar dat was niet de bedoeling. Sindsdien moet ik het kneden en bakken in de machine onderbreken om handmatig de krenten, rozijnen en sukade erdoorheen mengen.  

Vandaag zonder sukade, dat was bij mijn bezorger (Flink) niet verkrijgbaar en ik had geen zin om een bestelling van 50 Euro bij Appie of Picnic te plaatsen alleen maar omdat ik een bakje sukade nodig had. Leverancier ‘Flink’ rekent een minimumbedrag van 15 Euro, en dat bereik ik makkelijk. Ik koop sukade in het algemeen het liefst gehakt, zelf snijden geeft je vreselijke plakkerige vingers die maar moeilijk te wassen zijn. Hoe mijn vader dat voor mekaar kreeg weet ik helaas niet, dat heb ik nooit aan hem gevraagd.

Toen ik eergisteren mijn benodigde voorraden nakeek kwam ik erachter dat ik geen rozijnen meer had. Maar ik had nog wel een grote tros druiven. In hetzelfde artikel waar ik het recept van het krentenbrood van de molen vond, las ik ook het zelf maken van rozijnen. Ik dacht: God zegene de greep en heb zelf rozijnen gemaakt.

Het experiment was geslaagd, Op de foto lijkt het erg weinig, maar het is 70 gram. Ik hoefde alleen nog maar 80 gram extra krenten erbij te doen. De rozijnen waren heerlijk! Het rijzen gaat fantastisch in de broodbakmachine, je hoeft de deegbak daarvoor niet uit de machine te halen. Na het kneden nog een half uur narijzen en dan bakken. Mijn vader gebruikte altijd verse gist, want hij had het niet op gedroogde. Ik ben het met hem eens, maar ik kan geen verse gist bij mijn drie online bezorgers krijgen. Maar gedroogde gist werkt net zo goed. Alleen vind ik verse gist wel zo lekker. Mijn vader bewaarde altijd een klein stukje voor me, zodat ik dat als ‘snoep’ kon eten. En het is nog reuze gezond ook! Vroeger kocht ik verse gist altijd bij Us Bertus, de Friese bakker in Leiden, maar ik kan helaas niet meer fietsen.

De zak kattenbrokjes die bij de ingrediënten staat, staat daar niet zonder reden. Of ik moet Wob in de tuin opsluiten, maar dat wou ik hem met de vrieskou niet aandoen. Na een portie brokjes loopt ie me niet meer al bedelend, zeg maar bevelend, voor mijn voeten. Het recept dat ik nu maak is een combinatie van het recept dat ik op internet vond (Facebook): molenterwolde.nl/krentenbroodpakket/ en van mijn vaders recept.

Hoe weet ik niet meer, maar ik vond dat recept van de molen per ongeluk, zoals ik hiervoor al heb vermeld en kreeg ik opeens zin om het te gaan maken. Is ook goed voor mijn energiebalans. Het werk bedoel ik, niet het brood zelf, dat moet nog blijken. Ik heb er ook veel plezier van, vooral het zelf maken geeft me erg veel voldoening. Het was lang geleden dat ik zelf brood gebakken heb, al dan niet gewoon brood of krentenbrood. Ik heb zodoende de handleiding van de broodbakmachine erbij moeten houden. Het was destijds de duurste machine die er was, ik was louter op de bespreking van de consumentenbond afgegaan. Maar ik heb er nooit spijt van gehad. Een vriend van me zag hem eens in werking in mijn keuken. En die zei: fijn apparaat hè, ik heb dezelfde. Met dezelfde argumenten als ik, de recensies van deze en de ervaringen met goedkope, die snel kapotgingen. Ook bij broodbakmachines geldt: goedkoop is duurkoop! Grappige is dat ik hem meestal voor halffabricaten gebruik, zoals pizzadeeg of krentenbrooddeeg. Maar daar is ie meer dan ideaal voor. Moet ik ook hoognodig weer eens doen, pizza maken! De laatste keer dat ik besloot pizza te maken had ik vergeten dat ik het blikje tompu, zoals dat in mijn studententijd heette, omgekeerd moest openen boven de wasbak. Zeker als het blikje bol staat! Ik prikte de blikopener erin en kon gelijk mijn plafond witten!!! Wat een kracht zit er in gegiste puree! Daar heb ik ook nog een heerlijk verhaal over, uit de tijd dat ik mijn kookclub had. Iets voor een volgende keer!

Het is resultaat is perfect, alleen zie ik nu nog slechts de buitenkant. Het brood komt zo uit het bakblik en moet nog afkoelen. Morgen bij het ontbijt de proof of the pudding; nee, van het brood. De ‘proof’ was dus vanavond. Het resultaat was prima, maar het brood mocht nog wel iets harder gebakken zijn. Kijken of ik nog een bakblik heb dat wel in mijn oventje past. Mijn oventje wordt heter dan de broodbakmachine!

Maar terug naar het krentenbrood, heel anders dan de hartige pizza’s, zelfs de omstreden Pizza Hawaï. Voor het maken van het krentenbrood moest ik eerst een gigantische opruimactie ondernemen, waarbij het wegpoetsen van de afdrukken van de pootjes van Wob wel het belangrijkste was. Wob, jij overtreft je baasje wat betreft vieze aanrechtbladen maken. Maar voor mezelf is het ook heel veel prettiger om op een schoon werkblad iets te maken.

Als mijn vaders krentenbrood klaar was sloot ie de broden achter slot en grendel tot het feestontbijt. Ik wist waar de sleutel van die kast was en peuterde er af en toe stukjes sukade uit. Maar ook hier geldt dat overdaad schaadt. Toen ik broodbezorger was bij Lensvelt Nicola als vakantiebaan kocht ik van/voor mezelf ooit een koffiebroodje van bladerdeeg en sukade. Maar dat was te veel sukade in één keer. Dat is niet lekker! Sukade is overigens de gezouten schil van de cedraat, een citroensoort met een heel klein beetje akelig zuur vruchtvlees en een heel erg dikke schil. Na het pekelbad van drie maanden wordt de schil ingekookt met suiker, en dan is het sukade geworden. De Romeinen kenden sukade reeds, maar de cedraat komt oorspronkelijk uit China. De vruchten spoelden aan na een reis van circa drie maanden in zee! Zodoende gezouten. Maar al heel snel werd de cedraat in Zuid-Europa in cultuur genomen. Bij het konfijten bleef het pekelbad gehandhaafd, dat had men ook snel ontdekt. Ik had ooit geprobeerd om sukade te maken en heb alleen het onderdeel konfijten gedaan. Voor het pekelbad had ik geen geduld. Het resultaat was heel lekker, maar het was in de verste verte geen sukade! De cedraat, Citrus medica, had ik uit de Leidse Hortus botanicus. In Griekenland is er een landstreek waar ze heel kleine, bijna zwarte druiven telen. De streek heet Korinthe, de gedroogde druiven ‘Korinthen’. Onze gewoonte om woorden snel uit te spreken of gedeeltelijk in te slikken leidde er toe dat als je het woord heel snel uitsprak  ‘Korinthen’ verbasterd werd tot ‘krenten’.