Maandag is het weer zover. Dan schuift heel culinair Nederland zenuwachtig aan voor de jaarlijkse groepssessie die we “Michelin-uitreiking” noemen. Je zou het bijna de Nationale Dag van de Collectieve Therapie kunnen dopen. Alleen in plaats van een cirkel met klapstoeltjes en lauwe filterkoffie, krijg je hier een zaal vol gestreken jassen, nerveuze chefs en champagne die niemand echt proeft omdat de spanning de smaakpapillen al heeft verlamd.
Koks hebben geen psycholoog nodig, geen mindfulness, geen yoga op maandagavond. Alles wat ze nodig hebben is een ster. Eén ster en de jeugdtrauma’s smelten als boter in een warme pan. Twee sterren en je hoeft nooit meer wakker te liggen over je minderwaardigheidscomplex – behalve dat het er nog steeds geen drie zijn. En drie sterren? Dat is geen therapie meer, dat is een permanente high. Je hoeft nooit meer in therapie, want je bent de therapie.
De Michelin-uitreiking is AA voor chefs, maar dan zonder koffie en praatgroep. Je krijgt een vergeeld rood boekje, een symbolische knuffel van Bibendum, en de geruststelling dat je leven toch niet helemaal zinloos was. Het is groepsdynamiek in optima forma: applaus als iemand een ster krijgt, stille tranen als er eentje verdwijnt. Eigenlijk gewoon therapie, maar dan met foie gras.

En eerlijk is eerlijk: niets is zo effectief als Michelin. Geen urenlange sessies over je relatie met je vader. Geen gespreksgroepen waarin je leert “jezelf te accepteren”. Nee, één inspecteur die vindt dat je jus dit jaar nét dik genoeg is, en bam – je zelfbeeld is gelijmd. Tot volgend jaar.
Maar pas op: Michelin is een sadistische therapeut. Vandaag genezen, morgen weer crisis. Eén ster minder en je ligt huilend tussen de kreeften. Dan helpt geen Prozac, geen coach, geen “innerlijk kind”-oefening. Alleen een nieuw gerecht en een volgend jaar.
Dus maandag, dames en heren, kijk goed naar de tv, de livestream, of waar die sterrenregen ook wordt uitgezonden. Je ziet daar niet alleen de toekomst van de Nederlandse gastronomie. Nee, je ziet live therapie in actie. Het collectieve groepsconsult van de nationale kookpsyche.
En mocht je als chef geen ster krijgen? Geen zorgen. Er is altijd nog de Bib Gourmand. Dat is de culinaire variant van een praatgroep in het buurthuis. Mét kroketten.