De redactie
Skåne viert kleine revolutie in een land waar alcohol nog altijd staatszaak is
Een wijnhuis dat geen wijn mag verkopen? Welkom in Zweden. Althans: tot deze zomer. Want voor het eerst in de geschiedenis mogen Zweedse wijnhuizen hun eigen wijn rechtstreeks aan bezoekers verkopen. De overheid gaf vlak voor de zomer groen licht voor een proefproject dat vooral in Zuid-Zweden — waar 80% van de wijnproductie plaatsvindt — met open armen wordt ontvangen.
Van staatsmonopolie naar kleine vrijheid
Tot nu toe ging elke druppel wijn met meer dan 3,5% alcohol verplicht via Systembolaget, het Zweedse staatsmonopolie dat bepaalt wat, waar en wanneer er geschonken wordt. De nieuwe regels laten kleine producenten nu toe om hun eigen wijnen en dranken te verkopen — maar natuurlijk op z’n Zweeds: onder strikte voorwaarden.
Bezoekers moeten minstens twintig zijn, deelnemen aan een begeleide proeverij of rondleiding, en mogen slechts een beperkte hoeveelheid meenemen. In 2031 beslist de regering of deze versoepeling definitief wordt.
Anna Ek Gustavsson, hoofd gastronomisch toerisme bij Visit Skåne, noemt het “een enorme stap vooruit voor onze wijnhuizen én voor het culinaire toerisme. Toeristen zijn vaak verbaasd over onze alcoholregels, maar nu kunnen ze eindelijk met een fles naar huis.”
Wijnbouw met karakter — en karaktertrekken
Skåne, het glooiende zuiden van Zweden, is het epicentrum van de jonge Scandinavische wijncultuur. Hier komen bekroonde producenten vandaan als Kullabergs Vingård, Flädie Mat & Vingård en Åhus Vingård.
Bij Kullabergs zagen ze de verkoop deze zomer meteen exploderen.
“Eindelijk kunnen bezoekers een paar flessen meenemen,” zegt CEO Victor Dahl. “Daardoor kunnen we ook speciale edities verkopen die anders nooit bij Systembolaget zouden belanden.”
Ook Skepparps Vingård bij Ystad profiteerde van de versoepeling. Wijnmaker Bengt “Fuffe” Åkesson noemt het “een stimulans én een uitdaging — we willen nu ieder bezoek iets nieuws laten beleven.”
Meer dan wijn: Skåne als drankenregio
De regio blinkt allang niet meer alleen uit in wijn. Skåne produceert ook cider, gin, vodka en zelfs drop met pairingpotentieel. Een kleine rondreis:
- Kiviks Musteri (Kivik) — familiebedrijf met vier generaties ervaring in appelverwerking, beroemd om zijn pure most en mousserende cider.
- Kullabergs Vingård (Nyhamnsläge) — pionier in Zweedse wijnbouw, bekend om natuurwijnen en duurzame productie.
- Dryg Cider (Malmö) — kleine oplages ambachtelijke cider met droge, pure smaak.
- Purity Distillery (Ellinge) — bekroonde biologische gin en vodka, gedistilleerd in een kasteel.
- Absolut Vodka (Åhus) — hét Zweedse exporticoon, geboren in Skåne, wereldwijd beroemd om zuiverheid en design.
- Lakritsfabriken (Ramlösa) — premiumdrop die verrassend goed samengaat met wijn en cocktails — ja, echt.
Toekomst met smaak
De proef loopt tot 2031, maar de toon is gezet: Zweden lijkt langzaam te ontdooien als het om wijn gaat.
Of, zoals een lokale wijnmaker het samenvat:
“We zijn nog niet Frankrijk, maar we mogen tenminste weer klinken.”