Cornelis Heystek
Op Global Accessibility Awareness Day presenteert Het Nationale Theater een wereldprimeur: LiveText, een slimme bril die live gesproken teksten van acteurs direct omzet in real-time ondertiteling — in maar liefst 223 talen. De bril maakt theatervoorstellingen toegankelijk voor mensen die doof of slechthorend zijn, én voor wie het Nederlands (nog) niet machtig is. Eind juni wordt de innovatie officieel gelanceerd tijdens het Holland Festival. In het najaar is LiveText gratis beschikbaar bij voorstellingen van Het Nationale Theater.
Realtime ondertiteling via AI
De bril is geen gimmick, maar een stevige technologische stap vooruit. In tegenstelling tot bestaande oplossingen die werken met vooraf ingevoerde scripts, analyseert LiveText de stemmen van acteurs in real-time via hun microfoons. Die spraak wordt vervolgens door een AI-systeem omgezet naar tekst, inclusief vertaling. De ondertiteling verschijnt in de bril op ooghoogte — exact op de plek waar je het podium ziet — en wordt kleurgecodeerd per spreker. Dit zorgt voor een rustige, natuurlijke kijkervaring.
Van toneel tot congreszaal
De bril is ontwikkeld door Het Nationale Theater in samenwerking met technologiebedrijf XRAI, op basis van de zogeheten Dante-technologie. De toepassing is in eerste instantie gericht op het theater, maar leent zich ook voor meertalige evenementen zoals congressen, festivals en lezingen. LiveText ondersteunt naast westerse talen ook rechts-naar-links schrijfsystemen en niet-Latijnse schriftsoorten.
Cees Debets, directeur van Het Nationale Theater:
“We zijn trots op deze wereldprimeur. Het is een grote stap in het toegankelijk maken van theater voor iedereen – of je nu een taalbarrière ervaart, doof bent of slechthorend. Hoe vaker we deze technologie als sector inzetten, hoe inclusiever theater wordt – hier én wereldwijd.”
Inclusie als missie
Met deze innovatie bouwt Het Nationale Theater verder aan zijn inclusieve missie. Al jaren zet het gezelschap zich in om drempels voor mensen met een beperking weg te nemen, onder meer via het programma HNTonbeperkt. De ontwikkeling van de AI-bril werd mede mogelijk gemaakt door Cultuurloket DigitALL. Voor de officiële lancering wordt de bril uitvoerig getest, onder meer met gebruikerspanels uit de doelgroep.
Vanaf het najaar kunnen bezoekers in Den Haag en op tournee de bril gratis gebruiken bij geselecteerde voorstellingen. Aanmelden kan binnenkort via de website van Het Nationale Theater.uit Den Haag speelt het gezelschap jaarlijks in meer dan 40 steden. Met HNTjong maakt het bovendien jeugd- en familievoorstellingen. Het gezelschap is thuis in drie Haagse theaters: de Koninklijke Schouwburg, Theater aan het Spui en Zaal 3.
Vanaf het najaar kunnen bezoekers in Den Haag en op tournee de bril gratis gebruiken bij geselecteerde voorstellingen. Aanmelden kan binnenkort via de website van Het Nationale Theater.
Over Het Nationale Theater
Het Nationale Theater is het grootste reizende theatergezelschap van Nederland. Vanuit Den Haag speelt het gezelschap jaarlijks in meer dan 40 steden. Met HNTjong maakt het bovendien jeugd- en familievoorstellingen. Het gezelschap is thuis in drie Haagse theaters: de Koninklijke Schouwburg, Theater aan het Spui en Zaal 3.
De redactie