Europeanen massaal terug in het vliegtuig: vliegschaamte passé?

De Europese luchten raken weer vol – en vliegschaamte lijkt inmiddels een achterhaalde term. Terwijl klimaatorganisaties en milieuwetenschappers de noodklok luiden over CO₂-uitstoot, stappen Europeanen juist vaker dan ooit in het vliegtuig. Nieuwe cijfers van duurzaamheidsplatform De Betere Wereld laten een duidelijke trend zien: het aantal passagiers en vluchten zit sinds 2022 stevig in de lift.

1,1 miljard passagiers in 2024

In 2022 vlogen zo’n 816 miljoen mensen door Europa. Twee jaar later, in 2024, zijn dat er bijna 1,1 miljard – een toename van 35%. Vooral korte termijnbeslissingen, prijsvoordeel en het gemak van vliegen lijken het gedrag van reizigers te bepalen. Van vliegschaamte is in de data weinig te merken.

Nederlanders vliegen ook vrolijk door

Ook in Nederland stijgt het aantal vluchten fors. Schiphol verwerkte in 2024 bijna 474.000 vluchten, tegen 397.000 in 2022. Dat is een stijging van meer dan 76.000 vluchten in slechts twee jaar. En dat zijn alleen de commerciële vluchten – privéjets en medische vluchten zijn niet eens meegeteld.

En het gaat niet alleen om Schiphol. Ook Eindhoven, Rotterdam en Groningen merken dat de landingsbanen drukker worden. In totaal noteerde Nederland in 2024 meer dan 537.000 commerciële vliegbewegingen – een toename van 16% ten opzichte van 2022.

Raar maar waar: omweg is goedkoper

Aanleiding voor het onderzoek was een column over een bizar reisvoorbeeld: een Nederlander rijdt eerst naar België, pakt daar het vliegtuig naar Amsterdam – om vervolgens vanaf Schiphol door te vliegen naar de VS. Waarom? Omdat dat honderden euro’s goedkoper is dan rechtstreeks boeken.

Scott van Ede van De Betere Wereld noemt het “een schrijnend voorbeeld van hoe krom het systeem is”. Een hogere CO₂-voetafdruk, maar een lagere ticketprijs? “Het zet je aan het denken,” aldus Van Ede.

Van idealen naar impulsiviteit

Tijdens en vlak na corona was vliegschaamte een veelbesproken fenomeen. Mensen stapten minder vaak in het vliegtuig – uit noodzaak, maar ook uit overtuiging. Inmiddels lijkt dat idealisme plaats te hebben gemaakt voor impulsiviteit, prijsbewustzijn en gemak. De cijfers liegen er niet om, stelt Van Ede: “We zien geen collectieve gedragsverandering richting duurzamer reizen. Integendeel.”

Geen meningen, alleen cijfers

De Betere Wereld baseert zich nadrukkelijk alleen op harde data, zonder interviews of enquêtes. “We wilden ons niet baseren op wat mensen zeggen dat ze doen, maar op wat ze écht doen,” aldus Van Ede. “En wat ze doen, is vliegen. Veel.”

Samengevat:

• Aantal passagiers in Europa in 2 jaar gestegen met 284 miljoen
• Commerciële vluchten in Nederland: +16%
• Omwegen via buitenlandse luchthavens vaak goedkoper dan directe vluchten
• Van klimaatbewust naar gemakzuchtig? Cijfers wijzen daarop

Gourmand Gazette-conclusie?

Wie tegenwoordig praat over vliegschaamte, krijgt vooral een verbaasde blik terug. Want als de lucht zo vol raakt, wie schaamt zich dan nog?