Kampdoek met borduursels - Bruikleen familie Kalthoff – Ellerbeck.

Museon-Omniversum opent vandaag de aangrijpende tentoonstelling Tot op de draad, waarin het museum de vergeten verhalen van vrouwen tijdens de Japanse bezetting in voormalig Nederlands-Indië zichtbaar maakt — letterlijk, in textiel.

Met het oog op tachtig jaar vrijheid plaatst het Haagse museum de borduurwerken en kledingstukken uit de vrouwenkampen voor het eerst in de schijnwerpers. Wat deze collectie bijzonder maakt? De creaties spreken boekdelen. Geborduurde tafelkleden, jurken van parachutestof, zelfs subtiel bewerkte kampnummers vertellen over veerkracht, verzet en verbondenheid in een tijd van extreme schaarste.

Conservator Didi van Trijp, tevens de bedenker van de collectie, laat zien hoe vrouwen in gevangenschap naald en draad inzetten als stil maar krachtig communicatiemiddel. “Deze stoffen verhalen zijn niet alleen schrijnend, maar ook verrassend menselijk. Soms ontroerend, soms zelfs met een vleug humor,” vertelt Van Trijp. “Ze hielden vast aan hun identiteit, hun waardigheid — draadje voor draadje.”

Oranje verzet

Eén van de vijf thema’s in de tentoonstelling zoomt in op textiel als middel van stil verzet. Gevangenen verwerkten symbolen van nationale trots in hun kleding: subtiele oranje accenten, stiekem rood-wit-blauw borduurwerk, of ingenieuze tjoepschorten — schorten met geheime zakken om voedsel of briefjes te smokkelen. De stoffen werden wapens van herinnering en hoop.

Van parachutejurk tot borduurworkshop

Maar Tot op de draad kijkt ook vooruit. Museon-Omniversum vertaalt het verleden naar het nu en betrekt bezoekers actief bij de thema’s van de tentoonstelling. Zo organiseert het museum repareer- en borduurworkshops, waarin deelnemers zelf met naald en draad aan de slag gaan. Geïnspireerd door de collectie ontdekken ze hoe creativiteit en duurzaamheid hand in hand gaan.

Ook jongeren krijgen een stem. Jongerengroep Jong 1508 helpt bij het organiseren van generatiedialogen, waarin jong en oud in gesprek gaan over verleden, veerkracht en verbondenheid.

Meer dan een museum

Met deze tentoonstelling blijft Museon-Omniversum trouw aan zijn missie: de wereld begrijpelijker maken voor iedereen. Via films, educatie en tentoonstellingen inspireert het instituut tot actief burgerschap en duurzame keuzes. De VN-doelen voor 2030 vormen het kompas.

In Tot op de draad verbindt het museum verleden, heden en toekomst — met textiel als stille getuige van wat mensen kunnen verdragen én overwinnen.

Meer info & tickets: www.museon-omniversum.nl